د کانګو تبه هغه وژونکې، اخیستونکې ناروغي ده چې په وروستیو کې یې پیښې په افغانستان او ګاونډي پاکستان کې زیاتې شوې دي. دا ناروغي له څارویو انسانانو ته لیږدي چې د لوی اختر په ورځو شپو کې دا تماسونه زیاتیږي. څرنګه له دې وژونکې ناروغۍ ځان وساتو. دلته یې په دې بحث کې له متخصص ډاکټر څخه اوریدلی شئ.
د ارزګان ولایت سیمه ییز چارواکي په دغه ولایت کې د یوه قومي مشر د وژل کېدو خبر ورکوي. د ارزګان د والي ویاند احسان الله احسان ازادي راډيو ته وویل چې د نجیب الله عرفاني په نوم دغه قومي مشر تېره شپه د په خاص ارزګان ولسوالۍ کې د ځمکې پر سر د شخړې له امله وژل شوی دی. د هغه په وينا، د دې پېښې په تړاو يو شمېر کسان هم نيول شوي دي. ده ونه ویل چې څومره کسان نیول شوي دي. تر دې وړاندې هم د افغانستان په یو شمېر نورو ولایتونو کې هم ورته پېښو کې خلکو ته مرګژوبلې اوښتي.
په هرات کې د جامو او سینګار توکو په یوه لوی مارکېټ کې د اورلګېدنې له امله دوکاندارانو ته لږ تر لږه سل میلیونه افغانۍ تاوان اوښتی. د هرات سیمه ییزو چارواکو رسنیو ته ویلي چې اور د هرات ښار په اوومه ناحیه کې لګېدلی وو او څو ساعته یې لمبې ختلې. د اور د بلېدو علت د برښنا د مزو شارټي یاده شوې ده. لږ تر لږه دوه سوه دوکانونه په دې پېښه کې سوځېدلې او مالکان یې د میلیونونه افغانیو د تاوان خبره کوي. چاته په دې پېښه کې د مرګژوبلې د رسېدو راپور نه دی ورکړل شوی، خو د هرات د اطفائيې لس تنه غړي د لوګیو په خاطر مسموم شوي.
په پاکستان کې پولیس او روغتیايي چارواکي وايي، نن د پنجاب ایالت پر لویه لار د یوه بس د چپه کېدو له امله لږ تر لږه ۱۲ کسان مړه او ۸ نور ټپیان شوي دي. ددغه بس بریک له کاره لوېدلی و. د لويې لارې د پوليسو وياند ثاقب وحيد وايي، دغه بس له پلازمېنې اسلام اباد څخه لاهور ښار ته روان و.
۶۰ کلنه فاطمه د بامیان اوسېدونکې ده چې د لبنیاتو په پلورلو د خپل ورځني ژوند لګښتونه پوره کوي. فاطمه وايي، اوس چې په دغه ولايت کې د سیلانيانو شمېر کم شوى، د لبنياتو بازار هم سوړ شوى چېله دې امله له ګڼو اقتصادي ستونزو سره مخ ده.
د ملګرو ملتونو سازمان د ماشومانو د ملاتړ وجهي صندوق یا یونېسف ویلي، په افغانستان کې د طالبانو له حکومت سره د د دغه ادارې د ښوونیزو پروګرامونو د ممکنه سپارلو، د مهالوېش او عملي اقداماتو پر لارو چارو د بحث په حال کې دي. محمد صدیق چې په غور ولایت کې د سیمهییزو ټولګیو یو ښوونکی دی وايي، تېره اوونۍ د درېیو ورځو لپاره ښوونیز بهیر ودرول شو، خو د تېرې اوونۍ له چهارشنبې ورځې راهیسې یې بیاځلي پیل شوی دی. دا وايي، د کورنیو غوښتنه دا ده، چې دا ټولګي ونه تړل شي. محمد صديق وايي: "موږ ۲۵ زدهکوونکي لرو،... Читать дальше...
له افغانستانه بهر یو شمېر خبریالان وايي، تر اوسه یې د خبریالانو د ملاتړو نړیوالو بنسټونو لهخوا هېڅ ډول مرستې نهدي ترلاسه کړي. په داسې حال کې چې د خبریالانو د خوندیتوب نړېواله کمېټه یا 'سي پي جی' افغان خبریالانو سره چې له هېواده بهر دي د مرستو خبره کوي، خو یو شمېر افغان خبریالان چې اوسمهال په پاکستان کې ژوند کوي وايي، په تېر څه باندې یو نیم کال کې یې هېڅ ډول مرستې نهدي ترلاسه کړي. په پاکستان کې یو افغان خبریال چې نهغواړي نوم یې په راپور کې واخیستل وايي، د خبریالانو نړیوالو بنسټونو له دوی سره هېڅ ډول مرستې نهدي کړي. Читать дальше...
په افغانستان کې د يو شمېر ولايتونو اوسېدونکي شکايت کوي، چې د طالبانو له بیا ځلي واکمنېدو وروسته د دوى په سيمو کې د پراختيايي پروژو د پلي کېدو بهير ټکنى شوى دى. دوی وايي، چې د طالبانو حکومت او نړیواله ټولنه باید دغه پروژې پلي کړي، څو په بېلابېلو برخو کې د خلکو ستونزې هوارې شي. د کونړ ولایت اوسېدونکی ګوهر رحمان وايي، په دې ولایت کې د ډېری پراختیایي پروژو کارونه نیمايي پاتې دي. نوموړي وویل: "هغه کارونه چې په تېر حکومت کې روان وو، د جمهوري رياست په ړنګېدو سره ودرول شول، دا لويې او اساسي پروژې دي. Читать дальше...
د مریو ګنډلو کار په افغانستان کې د ښځو تر منځ یو خورا پخوانی او زړه راښکونکی لاسي هنر دی. دا هنر په کورنيو کې له میندو لوڼو ته انتقال شوی. اوس هم ډېری ښځې شته چې دا کار کوي او له همدې لارې خپل د دسترخوان ډودۍ ګټي. زموږ همکاره نرګس مومند حسنزۍ له همداسې یوې مېرمنې سره غږېدلې او دا راپور یې پرې چمتو کړی، چې د لاندې لېنک په کېکاږلو يې اورېدلی شئ:
د 'قحطۍ لپاره د لومړنيو خبرداريو د سيستمونو شبکه' وايي، د روان میلادي کال له جون تر ډسمبر میاشتې پورې به له ۷ تر نږدې اته ميلیونو پورې افغانان د خوړو له پلوه له شدید نه خوندیتوب سره مخ وي. د ختیځ لغمان اوسېدونکی شاکرالله چې اوس په پلازمېنه کابل کې په لاسي کراچۍ مزدودري کوي، وايي، له اقتصادي اړخه له سختو ستونزو سره مخ دی. دی چې د لس کسیزې کورنۍ مسوولیت ور ترغاړې دی، وايي، د ورځې لس یا دوه سوه افغانۍ پیدا کوي چې د کور ګوزاره یې پرې په ډېرې سختۍ کېږي. نوموړی وايي: "دغلته کله دوه سوه کله درې سوه... Читать дальше...
بنګلهدېش افغانستان ته د کرکټ په ټېسټ لوبه کې ماتې ورکړه. د لوبې لومړۍ پاڼۍ کې کوربه هېواد لومړۍ بېټېنګ یا توپ وهنه وکړه چې ۳۸۲ منډې یې وکړې او په ځواب کې یې د افغانستان ټول لوبغاړي په ۱۴۶ منډو سره وسوځېدل. په دویمه پاڼۍ کې بنګلهدېش ۴۲۵ منډې وکړې، چې په ځواب کې یې نن افغان لوبډلې ۱۱۵ منډې وکړې او لوبه یې د ۵۴۶ منډو په توپیر وبایلله. تر دې مخکې د دواړو لوبډلو ترمنځ لومړۍ ټېسټ لوبه په ۲۰۱۹م کال کې شوې وه، چې هغه لوبه افغان لوبډلې د ۲۲۴ منډو په توپیر ګټلې وه.
د یوګندا پولیسو نن وویل چې د اسلامي دولت ډلې اړوندو وسلهوالو پر یوه ښوونځي برید کړی او ۲۵ کسان یې وژلي دي. دا ښوونځی د یوګندا په لوېدیځ کې د کانګو له پولې سره نږدی دی. د پولیسو په وینا، د متحدو ډیموکراتیکو ځواکونو په نوم د یوګندا یوې ډلې، چې د کانګو په ختیځ کې مېشته ده له اسلامي دولت ډلې سره بیعت کړی دی. دې ډلې د جمعې په ورځ په مپوندي کې د لهوبیریرا پر منځني ښوونځي برید وکړ، د دې مکتب لیلیه یې وسوځوله او چور تالان یې وکړ. پولیسو نهده څرګنده کړې چې په وژل شویو کې څو تنه زده کوونکي دي.
د روسیې ولسشمر وایي، د تاکتیکي اټومي وسلو لومړۍ جوپه بېلاروس ته رسېدلې ده. ولادمیر پوتین په سنت پیټرزبرګ کې پرون یوې غونډې ته وویل چې یوه اندازه تاکتیکي اټومي وسلې به بېلاروس ته انتقال کړي، چې یوه برخه یې هلته رسېدلې او د اوړي تر اخره به له ژمنې سره سم د دې وسلو پاتې برخې په بېلاروس کې ځای پر ځای شي. د روسیې ولسمشر بیا وویل، ماسکو او منسک د مې په ۲۵مه داسې اسناد سره لاسلیک کړل چې دغه هېواد ته د روسیې د تاکتیکي اټومي وسلو د انتقالېدو اجازه ورکوي. د شوروي اتحاد تر ماتېدو راوروسته دا لومړی ځل... Читать дальше...
په افغانستان کې له پوهنتون د فراغت د ورځې نمانځه په بېلابېلو ډولونو کېږي. په دې ورځ محصلان ډېری لکه د نورو هېوادونو د محصلانو په څېر تورې چپنې او تورې خولۍ، چې ورباندې زرغونه، سره، شنه یا ژېړه فیته ګڼدل شوې وي اغوندي. دې چپنو سره ډېری وخت د دوی سپین کمېسونه او تور پتلونونه وي، نجونو محصلانو به هم ورته جامي جوړولې، خو اوس د طالبانو حکومت پوهنتونونه او منځني ښوونځي د دوی پر مخ تړلي او دا دود یوازې تر هلکانو پورې محدود پاتې دی. خو یو شمېر نارینه محصلانو په دې وروستیو کلونو کې دا دود بدل کړی دی،... Читать дальше...
د امريکا متحده ایالتونو د سولې انسټېټيوټ وايي چې په افغانستان کې له پرمختيايي پروګرامونو پرته به د کوکنارو منع کول اقتصادي ستونزې او بېوزلي نوره هم ډېره کړي. په افغانستان کې د کوکنارو د کښت لومړی فصل پای ته رسېدلی او د يوې برتانوۍ موسسې اټکلي سروې ښيي چې يوازې د هلمند ولایت د کوکنارو په کښت کې د پام وړ کموالی راغلی دی، خو تر دې مهاله هېڅ يوه مسوول بنسټ دا راپور نهدی تاييد کړی. اوس د امريکا متحده ایالتونو د سولې انسټېټيوټ یا 'یو ایس آی پي' په يوه راپور کې راغلي که د کوکنارو کښت په همدې ډول بند... Читать дальше...
ټایمز اف انډیا: د هند، ټایمز اف انډیا ورځپاڼې د اوسلو فورم په نوم د ناروې پر هغه غونډه لیکنه خپره کړې، چې د سیمې د هېوادونو استازو په کې برخه لرله. د لیکنې په پیل کې راغلي، هند او پاکستان هم د امریکا له متحدو ایالتونو او ملګرو ملتونو سره پر افغانستان د سولې په هغه رابلل شوي فورم کې یوځای شوي وو. دغه غونډه د ناروې له خوا داسې وخت تنظیم شوې وه، چې په جګړه ځپلي افغانستان کې بشري بحران پراخ شوی دی. په دې فورم کې د تېرې سېشنبې او چهارشنبې په ورځو په افغانستان کې د یوناما د مشرې روزا اوتنبایووا،... Читать дальше...
نن له بنګلهدېش سره د افغانستان د کرکټ د ملي لوبډلې د یوازېنۍ ټېسټ لوبې څلورمه ورځ ده. افغان لوبډله په پاتې دوو ورځو کې ۶۱۷ منډو ته ضرورت لري او بنګلهدېش اتو وېکټو ته. پرون چې کله د لوبې وخت پای ته رسېده افغان لوبغاړو په خپلې دویم ځلي لوبې کې ۴۵ منډې کړې وې او دوه لوبغاړي یې له لاسه ورکړي وو. افغان لوبډلمشر حشمتالله شهیدي تر ټپي کېدو وروسته له میدانه بهر شو. په دې لوبه کې د پاتې دوو ورځو په ترڅ کې افغانانو ته دا لوړ هدف پوره کول ډېر سخت ښکاري. تر دې مخکې د دواړو لوبډلو ترمنځ لومړۍ ټېسټ... Читать дальше...
د اسلامي همکاریو د سازمان استازیو له جاپاني چارواکو سره په افغانستان کې د بشري مرستو او اقتصادي پراختیا پر پروژو خبرې وکړې. د افغانستان لپاره د اسلامي همکاریو د سازمان د سرمنشي ځانګړي استازي طارق علي بخیت او د دې سازمان د بشري مرستو د وجهي صندوق مسوول جمال الساعاتي د جاپان د حکومت له چارواکو او د دغه هېواد د هغو موسسو له مشرانو سره چې په افغانستان کې فعالیت کوي له دوشنبې تر جمعې پورې په جاپان کې غونډې لرلې. په هغه بیان کې چې د اسلامي همکاریو سازمان پرون خپور کړ پهکې راغلې چې دواړو لوریو موافقه... Читать дальше...
په متحده عربي اماراتو کې د يوې غونډې په ترڅ کې په افغانستان کې د معاشونو د سیستم د پیاوړتیا مسئله وڅېړل شوه. په دې دوه ورځنۍ غونډه کې چې پرون په دوبۍ کې پای ته ورسېده تر سلو د ډېرو نړیوالو بانکونو استازیو، د ډیجیټل سیستمونو متخصصانو او د مدني ټولنې کارپوهانو برخه اخیستې وه. دې غونډې ته د افغانستان لپاره د نړیوال بانک مشرې میلینډا ګوډ وویل، داسې یو سیستم باید رامنځته شي چې ډاډ ترلاسه شي چې افغانانو ته مرسته رسېږي او په افغانستان کې له خصوصي سکتور سره کومک کېږي. د افغانستان بانک لپاره د طالبانو... Читать дальше...
د امریکا متحد ایالتونو له اوکراین سره د ۲۰۵ میلیونه ډالرو نوې مرسته اعلان کړه. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن تېر ماښام په یوه بیان کې وویل چې دا مرستې د اساسي خدماتو لپاره دي لکه د خوړو، اوبو، روغتیایي چارو، پوهنې او د داسې نورو شیانو لپاره چې ډېر اړین دي. بلېنکن زیاته کړه چې دا مرستې به هغو خلکو ته د خپلو کورنیو له غړیو سره د تماس نیولو زمینه هم برابره کړي چې د جګړې له امله خواره واره شوې دي. د ملګرو ملتونو د راپور له مخې د ۲۰۲۲م کال د فبروري له میاشتې راپه دې خوا چې روسیې پر اوکراین... Читать дальше...
ایراني او غربي چارواکي د امریکا او ایران تر منځ د احتمالي مذاکراتو د بیا پيلېدو خبر ورکوي. رویټرز اژانس د چارواکو په وینا راپور ورکړی چې واشنګټن پر دې لارو چارو بوخت دی چې له ایراني چارواکو سره د تهران د اټومي پروګرام د محدودېدو او په ایران کې د امریکایي اتباعو د نیولو په تړاو خبرې وکړي. همداراز په بهر کې د ایران د کنګل شویو شتمنیو د خوشې کېدو پر مسئلې وغږېږي. د چارواکو نوم د موضوع د حساسیت له امله نهدی اخیستل شوی، خو رویټرز اژانس څرګندوي چې دا خبرې تر یوه توافق یوه تفاهم ته نږدې ښکاري. ... Читать дальше...
د ناټو دفاع وزیران ونه توانېدل چې پر اوکراین د روسیې د برید په ځواب کې د ناټو د نویو پلانونو په تړاو بشپړې موافقې ته ورسېږي، خو دې وزیرانو په بروکسل کې د خپلې دوه ورځنۍ غونډې په ترڅ کې له اوکراین سره یو لړ ژمنې وکړې. د امریکا د متحدهایالتونو دفاع وزیر یو ځل بیا له اوکراین سره د واشنګتن پر ملاتړ ټینګار وکړ. لوېډ اسټن په بروکسل کې د ناټو په مرکزي دفتر کې پرون د خبرو پرمهال د ناټو غړي هېوادونه وهڅول چې له اوکراین سره د وسلو او مهماتو مرستې زیاتې کړي. نوموړي وويل: "په هغه څه چې ما تمرکز کړی... Читать дальше...
یوه برتانوي شرکت د برقي موټرو لپاره نوې بېټرۍ اختراع کړې چې په شپږو دقیقو کې په بشپړ ډول چارج کېږي. ټاکل شوې چې دغه بېټرۍ کال ته بازار ته وړاندې شي.
په کندهار کې پر خوارځواکۍ د اخته کسانو د شمېر د زیاتوالي له کبله په میرویس روغتون کې د درملنې ظرفیت هم نه شته. ډاکتران وايي، د خوارځواکۍ د ډېرېدو لامل ورځ تر بلې د کورنیو د فقر او غربت زیاتوالی دی.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا د ۵۳مې غونډې ترڅنګ ټاکل شوې ده چې په جینوا کې د دوشنبې په ورځ د افغانستان پر بشري وضعیت هم خبرې وشي. د افغانستان د بشري چارو په برخه کې د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بېنیټ به دې غونډې ته خپل راپور وړاندې کړي. د بشري حقونو د څار سازمان د افغانستان د برخې څېړونکې فرشتې عباسي ازادي راډیو ته په یوه رالېږلي پیغام کې وویل، د بېنيټ راپور به تر ډېره تر د طالبانو له لوري تر لګېدلیو بندیزونو راڅرخي. نوموړې ويلي: "موږ به خپله نهایي هڅه وکړو چې په دې غونډه... Читать дальше...
