Новости за 19.10.2023

د ایران د کورنیو چارو وزیر احمد وحیدي یوځل بیا اعلان وکړ چې د افغانانو په ګډون غیرقانوني کډوال باید له دې هېواده ووځي. وحیدي په دغه هېواد کې د قانوني او غیرقانوني کډوالو د برخلیک په اړه د چهارشنبې په ورځ خبریالانو ته وویل چې دوی به یوازې هغو کډوالو ته ورسېږي چې په ایران کې د استوګنې قانوني اسناد ولري. وحیدي وايي: "هغه کسان چې ايران کې د اوسېدو قانوني اجازه لري په یو مشخص چوکاټ کې به تنظیم شي او هغه کومې اندېښنې چې په ځینو ښارونو کې شتون لري جبران شي، مګر دا چې ځینې خلک هڅه کوي چې په هېواد کې... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت پر ضد په امریکا کې د افغانستان د متحدې جبهې په نوم نوې جبهې خپل موجودیت اعلان کړ. د افغانستان د تېر جمهوري حکومت یو شمېر پوځي چارواکو د طالبانو پر ضد د افغانستان د متحدې جبهې په نامه د نوي غورځنګ موجودیت اعلان کړ. دغه جبهه وايي چې افغانستان د طالبانو له منګولو خلاصول، له دې هېواده د افراطي ډلو شړل او د افغانانو هوساینه د دوی له بنسټيزو اهدافو څخه دي. د تېر جمهوري حکومت د ملي اردو د ځانګړو ځواکونو پخواني قوماندان سمیع سادات، چې د دغې جبهې مشر دی، د چهارشنبې په ورځ په واشنګټن... Читать дальше...

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازولۍ سرپرست نصیر احمد فایق وايي، په افغانستان کې د افغان ښځو او نجونو د بنسټیزو حقونو او ازادیو وضعیت خورا د اندېښنې وړ دی. فایق وايي، په افغانستان کې د بشري حقونو اوسنی وضعیت له پېچلو ټولنیزو، اقتصادي، سیاسي او امنیتي ننګونو سره مخ دی او دا خورا د اندېښنې وړ دی. نصیر احمد فایق د چهارشنبې په ورځ د ملګرو ملتونو د اسمبلۍ په ۷۸مه غونډه کې وویل چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو بنسټیز حقونه او ازادۍ د جدي اندېښنې وړ دي او د ده په وینا، طالبانو په سیستماتیک... Читать дальше...

اسراییلو ته د امریکا د ولسمشر جوبایډن له سفر وروسته د بریتانیا صدراعظم ریشي سوناک له اسراییلو څخه د ملاتړ په موخه تل‌ابیب ته تللی دی. تل‌ابیب ته د سوناک سفر په داسې حال کې ده چې نن سهار اسراییلو پر غزې یو ځل بیا هوايي بریدونه کړي دي. د اکټوبر له اوومې راهیسې له کله چې د حماس وسله‌والو پر اسراییلو ناڅاپي برید وکړ، اسراییلو پر غزې هوايي بریدونه پیل کړي دي. په داسې حال کې چې د بریتانیا صدارعظم ریشي سوناک له اسراییلو څخه د ملاتړ په موخه دې هېواد ته رسېدلی، نن اسراییلي ځواکونو یوځل پر غزې هوايي بریدونه کړي دي. Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یوناما د طالبانو له بنده د افغاني الاصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي د خوشې کېدو هرکلی کړی دی. یوناما نن پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې دوی په افغانستان کې له حاکمو چارواکو سره د رسنیو د خوندیتوب د ملاتړ او د خپل سره نیونو د پای ته رسېدو په تړاو په فعال ډول خبرې کوي. افغان‌الاصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي پرون چهارشنبې د طالبانو د حکومت له زندانه خوشې شو. د بهبودي مېرمنې الکساندرا مستوفایا ازادي راډیو ته د نوموړي د خوشې کېدو خبر تایید کړی. د بې‌... Читать дальше...

سره له دې چې د امریکا ولسمشر جوبایډن غزې ته د مرستو رسولو لپاره له اسراییلو او مصر سره هوکړه وکړه، خو بیا هم نن زرګونه ټنه مرسته د غزې او مصر په پوله کې بنده پاتې شوه. بایډن پرون وویل چې د مصر ولسمشر عبدالفتاح السیسي هوکړه ورسره کړې چې سر له سبا یا د اکټوبر له شلمې به د پیل په توګه شلو لاریو ته اجازه ورکوي چې غزې ته چې سخته بمبار شوې مرستې ورسوي. هوکړه کې ویل شوي وو چې چارواکو ته به د لارو او سړکونو د رغونې لپاره وخت ورکول کېږي. د مصر ولسمشر وایي، دوی سرحد نه دی بند کړی، خو په خبره یې پر فلسطین... Читать дальше...

هرات نن له غرمې مخکې یوې بلې نسبتاً شدېدې زلزلې ولړزاوه، خو چارواکي وايي ځاني تلفات نه لري. په تېرو دوو اوونیو کې هرات ولایت نن د څلورم ځل لپاره زلزلې ولړزاوه، چې د امریکا د جیولوجي ادارې په وینا شدت یې د ریښتر په کچه ۴.۱ درجې و. د یادې ادارې په وینا، د دې زلزلې مرکز د هرات ولایت د ګلران ولسوالۍ د قره‌باغ کلی و. په هرات کې د طالبانو د والي ویاند نثار احمد الیاس وايي، د نننۍ زلزلې د ځاني تلفاتو په اړه تر اوسه دوی ته کوم راپور نه دی رسېدلی. نوموړی وايي: "تر هغه ځایه چې موږ معلومات لرو، تر اوسه د ځاني تلفاتو راپور نه دی ورکړل شوی. Читать дальше...

سپینې ماڼۍ اعلان کړی، د امریکا ولسمشر جوبایډن به نن د اکټوبر ۱۹مه د اسراییلو او حماس وسله‌والو ترمنځ د جګړې او پر اوکراین د روسیې د برید په اړه خبرې وکړي. د بایډن دا وینا به د واشنګټن پر وخت د شپې اته بجې وي. د بایډن وینا به په هغې دفتر کې وي، چېرې چې د امریکا ولسمشران په دودیز ډول په مهمو ملي مناسبتونو کې ملت ته وینا کوي. بایډن دا وینا اسراییلو ته د سفر څخه له راستنېدو وروسته کوي څو پر اسراییلو د اکټوبر د اوومې د حماس برید پر وړاندې د اسراییلو سره خپلو پیوستون څرګند کړي. دا په داسې حال کې... Читать дальше...

د ایران پولیس وايي، د تېرې اوونۍ په پای کې په پلازمېنه تهران کې د فلم د یو ډایرکټر او د هغې د مېرمنې د وژنې اصلي قاتلان يې نیولي دي. د تسنیم خبري اژانس د راپور پر بنسټ، ۸۳ کلن مهرجويي چې د ایران د سینما د نوې څپې سره تړاو لري او مېرمن ۵۴ کلنه وحیده محمدي‌فر چې فیلمنامه لیکوونکې وه، د دې اوونۍ په پای کې د تهران لوېدیځ ته نږدې په کرج ښار په خپل کې وژل شوي وو. د ایران د قضایه قوې ویبپاڼې 'میزان' له ډېرو جزییاتو ورکولو پرته اعلان کړی چې پولیسو د دغو وژنو په تړاو لس تنه نیولي دي.

د امریکا د جیولوژۍ څېړنیزې ادارې د افغانستان په لوېدیځ کې نن سهار د یوې بلې زلزلې ټکانونه ثبت کړي دي. دغې ادارې په خپله ویبپاڼه کې د دغې زلزلې شدت د ریښتر په کچه ۴،۱ ثبت کړې او ویلي یې دي چې مرکز یې د هرات له ښاره څو کیلومتره لیرې په شمال لوېدیځ کې لس کیلومتره تر ځمکې لاندې و. دغه زلزله چې نن سهار په سیمه ییز وخت سهار څه باندې نهه بجې شوې، تراوسه یې د زیانونو راپورونه نه دي ورکړل شوي. په هرات ولایت کې د اکټوبر د اومې د مرګونې زلزلې راهیسې پرله پسې زلزلې یا یې سخت ټکانونه کېږي چې له وېرې یې... Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د پنځوس اوریزو لوبو په نړیوال جام کې چې هند یې کوربه دی، پرون چهارشنبې خپله څلورمه لوبه نیوزیلنډ ته بایلوده. د نیوزیلنډ لوبډلې په دغې لوبه کې افغان لوبغاړو ته د ۲۸۹ منډو هدف وټاکه، خو افغان لوبډلې ونه شوای کولای چې دغه هدف پوره کړي او په ۳۵ اور کې يې د ټولو لوبغاړو په سوځېدو ۱۳۹ منډې جوړې کړې. افغان لوبډلې تراوسه په دغه نړیوال جام کې یوازې انګلستان ته ماتې ورکړې، خو بنګله‌دېش او هند ته یې هم خپلې لوبې بایللي دي. په دې جام کې د افغانستان بله لوبه د راتلونکې دوشنبې په ورځ له پاکستان سره ده. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام یا 'یو این ډي پي' په هرات کې زلزله ځپلو ته د ګرمو خوړو د برابرولو لپاره د څو پخلنځایونو د پرانیستلو خبر ورکوي. دې پروګرام بېګا ناوخته په خپله ټولنیزه شبکه ایکسپاڼه لیکلي چې د ښځو د ځواکمن کولو او وږو کسانو ته د خوړو برابرولو لپاره یې په هرات کې پنځلس ټولنیز پخلنځایونه فعاله کړي دي. د دې پروګرام په وینا، د دغو پخلنځایونو له لارې یې د اکټوبر له اتمې نېټې راهیسې د هرات له پنځه زره زیاتو زلزله ځپلو اوسېدونکو ته ګرم خواړه برابر کړي دي. د خوړو نړیوال پروګرام پرون... Читать дальше...

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بېنیټ د طالبانو له زندانه د مرتضی بهبودي د خوشې کېدو هرکلی وکړ. هغه بېګا ناوخته پر خپلې ټولنیزې شبکې ایکسپاڼه لیکلي چې دی د دغه په ځنډ خبر چې بلاخره مرتضی بهبودي خوشې شو، ډېر هرکلی کوي او هیله من دی چې نوموړی او کورنۍ به یې یوځای آرامه شېبې ولري. افغان‌الاصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي پرون چهارشنبې د طالبانو د حکومت له زندانه خوشې شو. د بهبودي مېرمنې الکساندرا مستوفایا ازادي راډیو ته د نوموړي د خوشې کېدو خبر تایید کړی. Читать дальше...

په هرات کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ رییس او زلزله ځپلو ته د رسېدو کمېسیون ویاند احمدالله متقي وایي، د هرات او یو شمېر نورو ولایتونو ځینې عام خلک زلزله ځپلو سیمو کې د مرستو د ترلاسه کولو په هدف ځای پر ځای شوي دي. متقي د چهارشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل چې دغو کسانو چې د ده په ټکو اصلي متضررین نه دي، خیمې درولي چې د هرات کلیوالي ملکانو او د ګذر وکیلانو پېژندلي دي. هغه زیاته کړه: "کوم خلک چې حقیقي متاثرین دي، هغوی نه شکایت کړی او نه یې ویلي چې د فلاني شي کمي لرو. البته ځینې کسان له نورو... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ او صنعت سرپرست وزیر نورالدین عزیزي وایي، له چینایي چارواکو سره به په افغانستان کې د پانګونې او ښو اړیکو په هدف لیده کاته ولري. عزیزي چې په چین کې دی فرانس پرېس خبري اژانس ته ویلي چې د دوی حکومت له وړاندې له چین سره د ګڼ شمېر پروژو هوکړې لاسلیک کړي دي. د طالبانو د حکومت دغه چارواکی د بیجینګ په کوربه توب د یوې لارې، یوه کمربند د نوښت کانفرانس ته بلل شوی، دغه کانفرانس ته د نړۍ د ۱۳۰ هېوادونو مشران او استازي ورغوښتل شوي دي. چین د سیمې یوازېنی هېواد دی چې د طالبانو له... Читать дальше...

د اوکراین یو جګپوړی چارواکی وایي چې د دې هېواد پر جنوبي ښار زاپوریژیا د روسیې د تېرې شپې په توغندویي بریدونو کې یو شمېر ملکیان وژل شوي دي. د زاپوریژیا والي یوري مالاشکو ازادي راډیو ته وویل چې دغه توغندي د خلکو د اوسېدو پر ودانیو لګېدلي او زیاته یې کړه چې د استوګنې پر یوه اپارتمان د یوه راکټ د لګېدو په پېښه کې پنځه ملکي وګړي وژل شوي دي. هغه وروسته پر ټیلګرام چینل ولیکل چې پر یوې ودانۍ د S-300 ډوله الوتکې ضد یوه توغندي د لګېدو په نتیجه کې دوه تنه وژل شوي او درې تنه نور چې تري تم شوي و، مړي یې د نړېدلې ودانۍ تر خاورو لاندې راوایستل شول. Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جوبایډن وایي، د مصر ولسمشر موافقه کړې چې له غزې سره پوله پرانېزي ترڅو دې سیمې ته پر بشري مرستو بار شل لارۍ ننوځي. بایډن وویل ده له اسراییل څخه تر کتنې وروسته له عبدالفتاح السیسي سره خبرې وکړې او هغه او د اسراییل صدراعظم دواړو موافقه وکړه چې غزې ته به د مرستو رسېدو اجازه ورکوي. اسراییل د اکټوبر له اومې د حماس له برید وروسته د غزې تړانګه محاصره کړې او نه پرېږدي چې دې سیمې ته چې ۲،۳ ملیونه وګړي په کې اوسي، خوراکي مواد، اوبه، درمل او د سون مواد داخل شي. د سپینې ماڼۍ چارواکو وویل چې د مرستو لړۍ به راتلونکو څو ورځو کې پیل شي.

د چین ولسمشر شي جین پینګ وایي، له روسیې سره یې د هېواد ستراتیژیکه همکاري او دوه اړخیزه سوداګري یوې تاریخي کچې ته لوړه شوې ده. نوموړي پرون چهارشنبه د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره د لیدو پر مهال وویل چې دغه همکاري نوره هم پراخه کېدای شي. د چین سینهوا خبري اژانس راپور ورکړی چې د دغو هېوادونو ترمنځ سیاسي باور ډېر ژور شوی او لا هم د پرمختګ په حال کې دی. پوتین د یوې لارې یوه کمربند په غونډه کې د ګډون په هدف چین ته تللی دی. دغې غونډه کې د نړۍ د ۱۳۰ هېوادونو مشران او استازي ګډون لري.

د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان یوځل بیا له پاکستانه وغوښتل چې په جبري ډول د افغان کډوالو د ایستلو پرېکړه عملي نه کړي. په پاکستان کې څه باندې یو اعشاریه ۷ میلیونه ناقانونه افغان کډوالو ته د ورکړل شوي مهلت وخت پای ته په نږدې کېدو دی او ورسره همهاله په هغه هېواد کې پر دغو کډوالو فضا هم تنګه شوې ده. د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان غوښتنه کوي چې پاکستان باید پر خپلې دې پرېکړې له سره غور وکړي او افغانان په زور له هغه هېواده ونه باسي. په دغه سازمان کې د افغانستان د څانګې یوې څېړونکې فرشتې عباسي... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جوبایډن د چهارشنبې په ورځ اسراییل ته د خپل سفر په ترڅ کې د هغه هېواد چارواکو ته د پیوستون او ملاتړ ژمنه ورکړه. د امریکا ولسمشر جوبایډن اسراییل ته د خپل سفر پر مهال په غزه کې پر یوه روغتون شوی خونړی برید د اسراییل د دښمنانو کار وباله. د رویټرز خبري اژانس په وینا پر الاهلي العربي روغتون شوي برید کې چې د جوبایډن پر سفر یې هم سیوری غوړلی و، ۴۷۱ تنه وژل شوي دي. اژانس لیکلي چې بایډن د اسراییل دویم لوی ښار تل‌ابیب ته د خپل پروني سفر پر مهال د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو او د هغه د کابینې پوځي چارواکو ته د پیوستون ژمنه ورکړه. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو سازمان پر خپله ویبپاڼه په افغانستان کې د فقر، بې‌وزلۍ او وروستیو طبیعي افاتو د اغېزو په اړه یوه مقاله خپره کړې ده. په دې مقاله کې په پیل کې راغلي چې د بې‌وزلۍ د له منځه وړلو نړیوالې ورځې د نمانځلو پر مهال د ملګرو ملتونو عمومي منشي انټونیو ګوټېرېش ویلي چې په ټوله نړۍ کې نږدې ۷۰۰ میلیونه خلک د ورځې تر ۲.۱۵ ډالرو پر کم عاید ژوند کوي او تر یو میلیارد زیات د خوړو، اوبو، روغتیايي خدماتو او ښوونې او روزنې په څېر لومړنیو اړتیاوو ته لاسرسی نه لري. وروسته راغلي چې د ملګرو ملتونو عمومي منشي... Читать дальше...